Chi Đương Quy - Angélique

Angélique

Chi đương Quy – Chi bạch chỉ

Angelica archangelica L.

Apiaceae

Đại cương :

Danh pháp khoa học Angelica archangelica  L., đồng nghĩa Archangelica officinalis  Hoffm., Angelica officinalis  Moench.

Đương quy được tìm thấy đặc biệt ở những nơi đất ẩm ngập nước, trong những vùng ôn đới giai đoạn chuyển tiếp giữa vùng ngập nước và rừng mégaphorbiaies, trên những bờ mương.

Đương quy, là một cây thuộc họ Apiacées, trồng như một thực vật dùng làm gia vị và làm thuốc, những cuống, thân và hạt được đánh giá có mùi rất thơm và kích thích.

Rễ được sử dụng trong dược thảo trị liệu phytothérapie.

Đương quy có nguồn gốc ở bờ sông, những vùng đất ngập nước của vùng Tiểu Á, miền Bắc Trung Á, Châu Âu ( từ  Laponie đến Pyrénées, nơi được du nhập từ Syrie ).

Theo truyền thuyết cho là một “ Thiên thần ange ” - tên của giống cây - chỉ cho con người rằng Angelique là một đơn thuốc, một biện pháp để khắc phục bệnh dịch hạch peste.

Ở Châu Âu, người ta sử dụng từ nhiều thế kỷ để chữa trị những bệnh :

- nhiễm đường hô hấp infections respiratoires,

- và những rối loạn tiêu hóa troubles digestifs.

Trong dân gian, Angelique như một đơn thuốc có nhiều thuộc tính, cũng được đặt để trong phần lớn những nước Âu Châu ngay vào những thế kỷ XV è.

Từ lâu đương quy Angelica archangelica  được xem như một vị thuốc vạn ứng chữa trị, đề phòng những bệnh nhiễm và tất cả các loại bệnh.

Thực vật và môi trường :

Mô tả thực vật :

Angelique, thân thảo, đẹp,  2 năm bisannuelle, rất thơm, kích thước khoàng 80 cm đến 2 m cao,

Rễ, lớn mạnh, nhiều thịt, phân nhánh rất nhiều, hổ trợ cho thân rậm, hình trụ, thẳng đứng, rỗng bên trong.

Lá, có lông mặt dưới, mọc cách, rất lớn, 2 hay 3 lần cánh, lá chét hình bầu dục mũi giáo, cuống lá dài, phiến lá xẻ, với những phần cuối có thùy ( nếu phần cuối không thùy có thể là Angelica sylvestris, lá cũng khác không lông ), nhọn và có răng.

Phát hoa, tán kép ( tán phân những tán nhỏ ), hoa màu xanh nhạt, đài hoa có răng hình trứng ngược hay hình tam giác, cánh hoa màu xanh nhạt.

Trái, màu vàng hoặc màu nâu nhạt, hình bầu dục , dài, dẹt phẳng, mặt bên những gờ nổi bật.

Bộ phận sử dụng :

Toàn cây được sử dụng :

- hạt, lá, rễ và thân .

▪ Những phần cứng ngấm chất lignin được dùng nấu sắc decoction hoặc chế biến trong rượu thuốc.

▪ Phần mềm ( lá, hạt ) sử dụng ngâm trong nước đun sôi infusion.

▪ Những hạt dùng như :

- gia vị trong dưa cải bắp choucroute,

Thành phận hóa học và dược chất :

● Thành phần chủ yếu chứa trong tinh dầu thiết yếu :

- ambrettolure 0,3 %,

- và pentadécanolure 0,2 % cho một mùi xạ hương,

- lactones macrocycliques,

- 1,8 cinéole 14,5 % (inconstant),

- hexaméthylphthalate trong dầu thiết yếu của trái,

- acide angélique,

- acide malique,

- tanin,

- pectine,

- sesquiterpènes,

- coumarines. 

▪ Tinh dầu thiết yếu ( từ 0,35 đến 1,3 % ) với hydrocarbures monoterpéniques :

- α-phellandrène,

- và β-phellandrène,

- α và β-pinène,

- sabinène, ….

▪ Sesquiterpènes :

- β-bisabolène,

- bisabolol,

- β-caryophyllène,

- Lactones macrocycliques.

▪ và hơn 20 furanocoumarines :

- bergaptène,

- isoimpératorine,

- angélicine,

- archangélicine.

▪ chất Coumarines :

- osthénol,

- osthol,

- ombelliférone,

- ombelliférone,

- chromone peucénine-7-méthyléther,

- xanthotoxine,

▪ Flavanone :

- archangélénone.

▪ Những chất khác :

- sitostérol.

- acides phénoliques ( caféique, chlorogénique ).

- tanins.

► Huile essentielle d'Angélique archangélique

Thành phần sinh hóa chánh biochimiques :

● Monoterpènes :

- α-pinène (23.04%),

- limonène (13.52%),

- delta-3-carène (12.41%),

- α-phellandrène (8.01%),

- sabinène (8.21%),

- β-phellandrène (7.71%),

- β-pinène (5.38%),

- para-cymène (5.34%),

- myrcène (4.33%),

- γ-terpinène (1.32%),

- camphène (0.83%),

- E-β-ocimène (1.54%),

- α-thuyène (0.66%),

- α-terpinène (0.54%),

- Z-β-ocimène (0.55%),

- terpinolène (0.39%)

● Monoterpènols :

- terpinène-4-ol (0.40%)

● Sesquiterpènes :

- α-copaène (0.17%),

- α-humulène (0.21%)

- β-bisabolène,

- bisabolol,

- β-caryophyllène.

● Esters terpéniques :

● Oxydes :

- 1.8 cinéol (0.42%)

Đặc tính trị liệu :

► Đương quy Angélique (Angelica archangelica)  cho những đặc tính thật sự :

- chất sát trùng antiseptique,

- thuốc dễ tiêu eupeptique,

- lợi tiểu diurétique,

- kháng khuẩn antibactérienne,

- chống nấm antifongique,

- thuốc tống hơi carminative,

- tiêu hóa digestive,

- thuốc dễ tiêu stomachique,

- thuốc đổ mồ hôi sudorifique,

- thuốc  bổ tonique,

- kích thích khẩu vị bữa ăn apéritives,

- chống co giật anticonvulsives,

- thuốc an thần sédatives,

- tính miễn nhiễm immunologiques,

- và giản mạch vasodilatatrices...

- thuốc an thần mạnh sédative nerveuse puissante,

- chống co thắt antispasmodique,

- chống đông máu anticoagulante,

- làm dịu adoucissante,

- chống viêm da anti-inflammatoire cutanée,

- kích thích bài tiết dạ dày gastriques và tuyến tụy pancréaeiques.

- long đờm expectorantes, đặc tính này mạnh nhất là ở trái trong khi ở toàn cây đều có đặc tính hiệu quả như nhau.

- trấn thống điều kinh emménagogue

- lọc máu purifiante sanguine,

- kích thích hệ bạch huyết stimulante du système lymphatique,

- kích thích tuyến stimulante glandulaire,

- thúc đẩy bài tiết mồ hôi favorise la transpiration,

 - thuốc lợi mật cholagogue ( hương vị đắng amère),

- chống co thắt ruột spasmolytique de l’intestin,

- chống co rút hệ tiêu hóa Antispasmodique digestive,

- và khí quản trachée

- chống siêu vi khuẩn antimicrobienne,

- làm dịu calmante và giải lo âu anxiolytique

- chất làm tê liệt hệ thần kinh giao cảm sympathicolytique

- hạ huyết áp hypotensive ( hoạt động chất đối kháng calci activité antagoniste calcique)

- thư giản bắp cơ relaxante musculaire,

- điều hoà nội tiết endocrinorégulatrice ( cân bằng tuyến thượng thận surrénales và não thùy  hypophyse)

- chống ung thư anticancéreuse (chứng minh hoạt động chống phân bào antimitotique).

- ức chế sự kết tập tiểu cầu agrégation plaquettaire ( trích xuất của rễ )

- bảo vệ ành hưởng tia bức xạ radio-protectrice, bảo vệ những tổn thương ở chuột có nguyên nhân bởi những tia bức xạ gamma.

- hoạt động trên sự bài tiết quá nhiều cortisol hypercorticisme ở giai đoạn căn thẳng kéo dài.

« là một rối loạn đặc trưng do tiết quá nhiều cortisol ( glucocorticostéroides kích thích tố chánh ) bởi tuyến thượng thận ».

► Những hoạt động chánh của Đương quy :

Đương quy Angelica archangelica  được báo cáo có những hoạt động :

- chống sự đột biến antimutagène,

- chống loét antiulcérogène,

- hoạt động bảo vệ gan hépatoprotecteurs,

- chống sự tăng sinh antiprolifératif,

- chống ung bướu antitumorale,

- và hiệu quả gây độc tế bào cytotoxiques effets.

► Đương quy Angelica archangelica  là một đơn thuốc chữa bệnh hầu như phổ quát :

● Danh sách chữa bịnh khá dài để chữa trị :

- bệnh thiếu máu anémie,

- khẩu vị không ngon miệng appétit insuffisant,

- bệnh suyễn asthme,

- tiêu hóa digestion, gồm :

♦ ( độ acide dạ dày cao acidité gastrique,

♦ đầy hơi  ballonnements,

♦ chứng nuốt hơi aérophagie,

♦  nôn mữa vomissements...)

- bệnh đau gan mãn tính hépatisme,

- mất ngủ do căn thẳng tinh thần quá mức insomnies dues à une trop grande nervosité
- yếu tình dục ở phái nam fatigue sexuelle masculine,

- giảm ham muốn tình dục ở phái nữ chute libido féminine,

- đau nửa đầu  migraines ( có nguồn gốc thần kinh và tiêu hóa ),

- đánh trống ngực palpitations,

- vấn đề của ORL ( cảm lạnh rhumes, viêm phế quản bronchites...),

- kinh nguyệt đau và không đủ règles douloureuses ou insuffisantes.

● Đương quy Angelica archangelica  là đơn thuốc tốt cho :

- cảm lạnh rhume,

- ho toux,

- viêm màng phổi pleurésie,

- bị gió vent,

- đau bụng coliques,

- những bệnh thấp khớp rhumatismes,

- và những bệnh của cơ quan tiết niệu organes urinaires,

► Đặc tính của tinh dầu thiết yếu huile essentielle :

▪ điều hoà chu kỳ kinh nguyệt régularise le cycle menstruel,

▪ và hệ thống tuyến nội tiết nữ endocrinien féminin,

▪ có thể là kích thích hệ miễn nhiễm immunostimulante,

▪ tinh dầu thiết yếu của một số loại hình hóa học chémotypes là chất gây độc nhân trên :

- ung thư vú cancers du sein,

- và ung thư tuyến tụy pancréas (béta-phellandrène)

Tinh dầu rễ đương quy Angelica archangelica là một thuốc bổ rất tốt cho tình trạng sức khỏe nói chung :

- chống mệt mõi fatigue,

- cơ thể suy nhược asthénie.

▪ Lợi ích cho :

- tất cả hệ thống tiêu hóa système digestif.

▪ Được chủ trị trong trường hợp :

- đau nhức douleurs,

- và co thắt ruột spasmes intestinaux,

- rối loạn tiêu hóa dyspepsies ( khó tiêu ).

▪ Đương quy Angelica archangelica  ngăn chận sự hình thành hơi trong ruột có thể gây ra những vấn đề cho hệ tiêu hóa, như là :

- đầy bụng ballonnements,

- và nuốt hơi aérophagie.

▪ Ngoài thuốc chữa trị tống hơi carminatives, tinh dầu thiết yếu cũng có những đặc tính chữa trị :

- an thần sédatives, đặc biệt chỉ định trong trường hợp :

- lo âu anxiété,

- mệt mõi thần kinh fatigue nerveuse,

- mất ngủ insomnie,

- và rối loạn giấc ngủ troubles du sommeil.

▪ Cuối cùng, tinh dầu đương quy Angelica archangelica cũng được kể đến cho :

- đặc tính chống đông máu anticoagulantes.

Chủ trị : indications

● Chỉ định toàn cây Đương quy Angelica archangelica ( dược thảo liệu pháp )

- lo lắng anxiété,

- mất ngủ insomnie,

- mết thần kinh fatigue nerveuse,

- rối loạn giấc ngủ troubles du sommeil,

- cảm xúc  émotivité,

- co thắt viêm ruột entérocolite spasmodique,

- khí trong ruột gaz intestinaux,

- đau quặn ruột crampes intestinales,

- đau bụng coliques,

- máu đậm đặc hémogliase,

- da khô peaux sèches hoặc thô cứng rugueuses,

- giử nước rétentions d'eau, loại chất độc élimination des toxines,

- biếng ăn anorexie,

- thiếu máu anémie,

- co thắt viên đại tràng colites spasmodiques,

- chuột rút dạ dày tá tràng crampes gastroduodénales,

- khó tiêu dyspepsie,

- mất khẩu vị manque d’appétit,

- tiêu hóa chậm digestion lente,

- đầy hơi flatulences,

- chứng nuốt hơi aérophagie,

- lo âu anxiété, căng thẳng stress,

- mất ngủ insomnie,

- mệt mõi fatigue và suy nhược asthénie,

- huyết áp cao hypertension,

- chuột rút bắp cơ crampes musculaires,

- độ nhày máu cao hyperviscosité sanguine ( xơ vữa động mạch athérosclérose, tiểu đường diabète, ..).

- bệnh động kinh épilepsie ( dưới sự giám sát y tế ).

- ung thư cancer ( dưới sự giám sát y tế ).

● Chỉ định đặc biệt tinh dầu thiết yếu ( mùi thơm liệu pháp aromathérapie)

▪ mất ngủ nguồn gốc do thần kinh insomnies d’origine nerveuse,

▪ đau dây thần kinh névralgies,

▪ hội chứng tiền kinh nguyệt syndrôme prémenstruel,

▪ chứng hành kinh khó, đau dysménorrhées,

▪ kinh nguyệt ít spanioménorrhées,

▪ tinh dầu thiết yếu với béta-phellandrène là chất gây độc trên :

- tế bào ung thư vú cancer du sein,

- và tế bào ung thư tuyến tụy cancer du pancréas

Kinh nghiệm dân gian :

Mặc dù tất cả bộ phận của cây được cho là có thể dùng rộng rãi để chữa nhiều bệnh, bộ phận thuốc chủ yếu chính là :

- rễ.

Những thân và những lá có một hành động tác dụng yếu hơn.

Những hạt có chức năng tốt cho :

- nôn mữa nausées .

▪ Rễ, thân, lá có thể được dụng với mục đích dùng làm thuốc bổ toniques.

▪ Rễ có thể tiêu dùng dưới dạng nguyên cây sống và đơn giản là thỉnh thoảng nhai nhấm.

Phạm vi rộng lớn của Đương quy Angelica archangelica bao gồm cho :

- không tiêu indigestion,

- đầy hơi gaz,

- và đau bụng coliques.

▪ Trong y học truyền thống Đương quy Angelica archangelica cũng thường được dùng như :

- bình thường hóa sự sinh sản normalisateur de la reproduction,

- kích thích cho trường hợp trể kinh nguyệt menstruation retardée,

- cho sự sinh sản reproduction,

- cho những cơn quặn đau ruột crampes intestinales,

- bình thường hóa sự tiêu hóa digestion và giảm đầy hơi flatulences,

▪ Đương quy Angelica archangelica sử dụng như thuốc :

- long đờm expectorant,

- thuốc làm đổ mồ hôi diaphorétique,

- và như thuốc lợi tiểu diurétique,

- và thuốc sát trùng antiseptique, để chữa trị những bệnh nhiễm trùng đường tiểu voies urinaires .

▪ Đương quy Angelica archangelica cũng cho một số sử dụng để :

- giảm viêm khớp xương inflammations des articulations .

▪ Đương quy cải thiện sự lưu thống máu đến các bộ phận ngoại vi của cơ thể, cũng như gia tăng sự lưu thông.

▪ Đương quy Angelica archangelica được dùng đặc biệt để chữa trị :

- bệnh Buerger , môt bệnh thu hẹp những động mạch tay và chân.

▪ Đương quy sử dụng như :

- long đờm expectorant,

Giúp đở làm giảm :

- bệnh viêm phế quản bronchite,

- và những vấn đề khác của hệ hô hấp phần trên.

● Sâm được xem như dược thảo trong nước Tàu dùng làm thuốc bổ cho đàn ông, trong khi Đương quy angelica được cân nhắc để chữa trị :

-  đàn bà.

▪ Những người Tàu từ lâu năm, đã thấy rằng việc sử dụng thường xuyên Đương quy angélique cho đàn bà :

- được ghi là để dễ dàng thụ thai conception facile,

- không trường hợp sẩy thai fausses couches,

- an toàn cho sanh đẻ. accouchements sans danger,

- và không có những triệu chứng đau trong thời kỳ mãn kinh ménopausiques.

▪ Đương quy Angelica archangelica dùng thường xuyên với những dược thảo khác để chữa trị :

- rất nhiều những vấn đề bệnh của phụ nữ.

Do đó, Đương quy được mệnh danh là :

- « Sâm của người phụ nữ » .

Theo những nguyên tắc của y học truyền thống Tàu,

- Máu chi phối hoàn toàn trên sức của người đàn bà, và Đương quy được cho là nuôi và bổ dưởng cho máu và đôi khi được quy định như một tá dược hổ trợ cho máu.

Đương quy Angelica archangelica cũng hành động như :

- một thuốc chống co thắt antispasmodique,

- một thuốc an thần nhẹ sédatif doux.

▪ Mặc dù được nổi tiếng như là một đơn thuốc cho phụ nữ, những nhà dược thảo đôi khi dùng cho đàn ông, đặc biệt nếu họ mắc phải những vấn đề liên quan đến máu như :

- tuần hoàn lưu thông máu yếu,

- hoặc huyết áp động mạch cao hypertension artérielle .

▪ Từ tính chất Đương quy Angelica archangelica là chất an thần nhẹ, y học truyền thống Tàu sử dụng để chữa trị những người mắc phải :

- thần kinh căng thẳng système nerveux surmené.

▪ Đương quy Angelica archangelica cũng dùng để chữa trị :

- những dị ứng allergies,

- và những triệu chứng khó chịu symptômes gênants,

cũng như chữa trị :

- bệnh cứng khớp xương articulations raidies.

▪ Ngoài những bệnh đàn bà, Đương quy cũng được sử dụng cho :

- những rối loạn của gan foie,

- viêm nhiễm inflammation,

- đau thần kinh toạ sciatique,

- và bệnh thấp khớp rhumatismes,

- những vấn đề của hệ tiêu hóa problèmes digestifs,

- và huyết áp động mạch hypertension artérielle.

▪ Trong Morelos, Mexique, trà được chế biến từ rễ đương quy Angelica archangelica được dùng cho :

- những vấn đề tiêu hóa problèmes digestifs,

- viêm đường ruột inflammations intestinales,

- đau quặn khi có kinh, đau bụng kinh crampes menstruelles,

- tắc nghẽn phế quản congestion des bronches,

- và thúc đẩy trử lượng sữa ở những bà mẹ trong thời cho con bú mères allaitantes .

▪ Ở Tàu, cây Đương quy này được nổi tiếng là thúc đẩy tăng :

- tuổi thọ longévité,

có thể được thực hiện bằng cách ngâm trong nước đun sôi infusion hay bằng nấu sắc décoction hoặc thêm vào trong trà.

Nghiên cứu :

● Hiệu quả bào vệ gan hépatoprotecteur của Angelica archangelica ở chuột được chữa trị lâu dài bởi éthanol.

Yeh ML, Liu CF, Huang CL, Huang TC.

Angelica archangelica được thực hiện sử dụng trong y học truyền thống như một đơn thuốc chống :

- bệnh thuộc dạ dày stomacale,

- rối loạn ruột troubles intestinaux ,

- những bệnh viêm khớp xương arthritiques , ….

Tuy nhiên luôn luôn thiếu những bằng chứng khoa học trên khả năng chống oxy hóa  antioxydante . Nghiên cứu này nhắm vào những hiệu quả tổng thể của Angelica archangelica chống lại sự gây độc gan mãn tính bởi ethanol gây ra.

Chuột ICR đã được phân chia làm 5 nhóm, mỗi nhóm gồm 10 con vật. Một liều duy nhất của éthanol (70% , 0,1 ml , p.o ) đã được sử dụng để gây nhiễm độc gan hépatotoxicité ở những chuột, dẫn đến một mức độ cao đáng kể của hoạt động GOT và GPT trong huyết thanh.

▪ Chữa trị với Đương quy Angelica archangelica ( 10, 25,và 50 mg / kg p.o ) sau 2 tuần những hiệu quả gây độc gan bởi éthanol được cải thiện.

Nhiễm độc gan hépatotoxicité đã được làm sáng tỏ bởi một sự gia tăng đáng kể sự oxy hóa chất béo không bảo hòa peroxydation lipidique trong gan biểu hiện bởi sự hiện diện của malondialdéhyde .

Người ta thấy rằng Đương qu Angelica archangelica y ức chế sự hình thành của malondialdéhyde trong những chất đồng trạng homogénats của gan chuột trong cả hai trong ống nghiệm in vitro và trong cơ thể sinh vật in vivo.

Đương quy Angelica archangelica là một yếu tố bảo vệ gan cytoprotecteur hiệu quả chống lại sự gây độc gan mãn tính gây ra bởi éthanol, có thể là bởi sự ức chế của sự sản xuất oxigène gốc tự do gây ra sự oxy hóa những gốc tự do không bảo hòa peroxydation des lipides, và do đó gián tiếp bào vệ gan chống lại áp lực của sự oxy hóa.

● Đánh giá hoạt động chống co giật của tinh dầu thiết yếu rễ Đương quy Angelica archangelica Linn. ở chuột.

Shalini Pathak, MM Wanjari, SK Jain, và M. Tripathi

Hiện diện trong nghiên cứu này, hiệu quả của tinh dầu thiết yếu của rễ đương quy Angelica archangelica Linn. đã được đánh giá chống lại cơn co giật do điện và chất hóa học gây ra.

Những cơn co giật gây ra bởi những cú xóc điện tối đa électrochoc và chất pentylenetetrazol.

Hiệu quả của tinh dầu thiết yếu của rễ đương quy Angelica archangelica trên những co giật được so sánh với những yếu tố chống co giật tiêu chuẩn anticonvulsivants standard, chất phénytoïne và chất diazépam.

Tinh dầu thiết yếu của rễ đương quy Angelica archangelica một thời gian đã ức chế, bổ dưởng  sự co giật và cho thấy phục hồi những cơn do cú xóc điện électrochoc gây ra khi đã làm trễ thời điểm xuất hiện những cơn co giật ngắn convulsions cloniques và cho thấy một sự bảo vệ tử vong trong cơn động kinh gây ra .

Nghiên cứu cho thấy tinh dầu thiết yếu trưng bày hiệu quả chống co giật, hiệu quả này có thể do sự hiện diện của chất terpènes trong tinh dầu.

Hiệu quả xấu và rủi ro : 

● Không nên cho những bệnh nhân mắc phải :

- bệnh tiểu đường diabète, uống, bởi vì có thể dẫn đến sự gia tăng nồng độ đường trong nước tiểu.

● Người ta cũng đề nghị thận trọng cho những phụ nữ mang thai bởi vì có thể có nguy cơ  :

- sự co thắt tử cung contraction utérine.

Cuối cùng, lưu ý có thể có những hiệu quả đảo ngược, tùy theo liều dùng và cá nhân :

▪ Ở liều dùng thấp có thể gây ra :

- sự hưng phấn excitation,

▪ Nhưng đối với liều dùng cao trở nên :

- thuốc an thần sédative.

● Cũng như cây đương quy có thể có những hành động hư thai abortive, người ta phải tránh dùng trong trường hợp :

- có thai grossesse.

và cũng bởi vì, ở những đàn bà có thai, tinh dầu Đương quy có thể gây độc hại cho trẻ trong bào thai.

▪ Tuy nhiên, không có gì trở ngại dùng dầu đương quy trong thời gian cho con bú allaitement, như những Bác sì người Đức dùng thường xuyên trong nhi khoa để chống lại những rối loạn tiêu hóa dạ dày ruột ở trẻ sơ sinh.

▪ Mặt khác, được khuyên là nên tuyệt đối tôn trọng những liều dùng đã định, nếu không Đương quy Angélique sẽ có hiệu quả tệ hại.

Thật vậy, tiêu thụ quá nhiều, Đương quy trở thành một chất :

- quá kích thích hyperstimulante,

tác động trên hệ thống thần kinh trung ương système nerveux central, nguyên nhân của :

- sự mệt mõi fatigue,

- đi đến sự chán nản buồn rầu abattement,

- thậm chí gây ra bệnh trầm cảm dépression.

Cuối cùng đừng quên rằng, tinh dầu nguyên chất Đương quy Angelica archangelica có đặc tính :

- nhạy cảm với ánh sáng  photosensible.

đòi hòi người dùng phải tôn trọng ít nhất 2 biện pháp phòng ngừa :

 Tinh dầu Đương quy Angélique, phải được bảo quản trong nơi khô ráo và mát, ngoài tầm tay trẻ em.

 Những bộ phận trên cơ thể được áp dụng thoa hay xoa bóp bởi tinh dầu Đương quy phải không được phơi ngoài ánh sáng mặt trời trong vòng 24 giờ.

Ứng dụng :

● Mỗi bộ phận của cây đương quy Angelica archangelica có thể được sử dụng : như hạt, lá, thân và rễ.

▪ Rễ là một nguồn phong phú của những chất :

- vitamine B12 ,

- acide folique,

- và niacine ,

điều này có thể giải thích cho sự cấp phát bởi vì vitamine B ảnh hưởng trong :

- sự tạo thành những hồng huyết cầu globules.

▪ gia tăng của coumarine cho hệ tuần hòa máu làm :

- giảm viêm nhiễm inflammation,

- kích thích hệ thần kinh trung ường système nerveux central,

- và những hiệu quả chống co thắt antispasmodiques .

● Nghiên cứu thực hiện ở Tàu, cho thấy trực tiếp tác dụng vào tử cung 'utérus , nguyên nhân cho cả hai cho sự co rút contractants và hiệu quả thư giản relaxants.

Ngoài ra, những cây đương quy Angelica archangelica sản xuất những hoạt chất chánh dường như tác động hầu như mỗi bộ phận của cơ thể, bao gồm :

- hệ thống thần kinh trung ương système nerveux central,

- hệ thống miễn nhiễm système immunitaire,

- bắp cơ muscles,

- ống tiêu hóa tube digestif,

- thận reins,

- mạch máu vaisseaux sanguins,

- và tế bào cellules .

Một vài bệnh, đương quy Angelica archangelica được sử dụng hiện nay :

● Những bệnh đau đầu do thần kinh maux de tête nerveux.

● những bệnh tim mạch cardiovasculaires :

- hệ tuần hoàn kém mauvaise circulation,

- cung cấp năng lượng cho cơ thể énergie à l'organisme,

- kích thích và làm ấm lại sự lưu thông.

● Những bệnh phụ nữ :

- trục nhau thai expulse placenta,

- dễ dàng cho những trường hợp hành kinh khó đau menstruations douloureuses ,

- phục hồi kinh nguyệt bị mất đi menstruation supprimée aller,

- kích hoạt sự lưu thông máu trong những vùng xương chậu pelvienne

● rối loạn dạ dày ruột troubles gastro-intestinaux :

- kích thích khẩu vị bữa ăn stimule l'appétit,

- tiêu hóa digestion,

- làm nóng lại hệ thống tiêu hóa réchauffe le système digestif,

- giúp đỏ đau bụng ở những trẻ em,

- giảm bớt hơi gaz và gió facilite gaz / vent,

- ăn khó tiêu indigestion,

- và dạ dày ợ nóng brûlures d'estomac,

- giúp đở chuột rút dạ dày crampes d'estomac,

- và cũng có thể tăng cường cho trường hợp yếu bao tử,

● giảm đau bệnh thấp khớp rhumatisme.

● Bệnh gan :

- viêm gan hépatite,

- và những vấn đề cho gan problèmes de foie,

● Bệnh đường hô hấp voies respiratoires,

- vấn để hô hấp problèmes respiratoires,

- viêm phế quản bronchite,

- chứng sưng viêm màng phổi pleurésie,

- làm dịu ho và cổ họng apaise la toux,

-  và cổ họng gorge

► Sử dụng bên trong cơ thể :

● Ngâm trong rượu :

Đương quy Angelica archangelica, ngâm trong rượu trắng, trong một thời gian, đương quy giúp vượt qua một thời gian :

- bệnh trầm cảm chán nản déprime, đồng thời cho lấy lại năng lượng énergie.

▪ Cần lưu ý, thân cây đương quy Angélique ngâm trong dung dịch có alcool ( rượu mạnh ) eau-de-vie có hiệu quả :

- trong sự tiêu hóa digestives.

♦ Một ly nhỏ, uống trước bữa ăn, kích thích khẩu vị ngon miệng appétit.

♦ Uống sau bữa ăn, rượu đương quy thúc đẩy :

- sự tiêu hóa digestion,

- và làm sơ tán khí gaz trong ruột évacuation des gaz intestinaux.

● Ngâm trong nước đun sôi Infusion :

▪ Dùng dưới dạng ngâm trong nước đun sôi hoặc trà, những lá, những hạt hay những rễ Đương quy Angelica archangelica có hiệu quả như ngăn ngừa :

- bệnh hen suyễn asthme,

▪ Những thức uống này, cũng chỉ định cho một số nhiều bệnh khác như :

- viêm phế quản bronchite,

- nghẽn mũi congestion nasale,

- và bệnh phổi pulmonaire,…

▪ Ngoài ra, thức uống này làm dịu :

- đau đầu maux de tête,

- những bệnh chóng mặt vertiges.

cũng như :

- bệnh đau nửa đầu migraines.

▪ Ngâm trong nước đun sôi trong 15 phút  với 20 g / litre, liều đề nghị là từ 250 đến 500 ml trong ngày hoặc là  5 đến 10 grammes / ngày.

- khó tiêu dyspepsies,

- và khả năng bài tiết dịch vị kém  hyposécrétions gastriques,

- đầy hơi flatulences

- chuột rút dạ dày ruột crampes gastro-intestinales.

Dùng 1 đến 3 tách / ngày.

▪ Đương quy, dùng ngâm trong nước đun sôi để :

- chống lại chứng nuốt hơi aérophagie.

▪ Pha trộn 30 g rễ đương quy khô và nghiền nát, nấu sôi trong 1 litre nước và sau đó ngâm trong vòng 15 phút. Cuối cùng lọc và thêm nước ép chanh  + 100 g đường và 1 ly nhỏ rượu mạnh.

Uống 2 đến 3 tách thật nóng, trong ngày để chống :

- mệt mỏi fatigue,

- và kiệt sức surmenage.

● Nước nấu sắc décoction :

Để 1 g đến 2 g những lát mỏng rễ đương quy Angelica archangelica cắt trong 250 ml nước lạnh. Đem đun sôi và để lửa nhỏ trong 10 phút.

Lọc và dùng 1 đến 3 tách / ngày. Người ta có thể thực hiện nước nấu sắc trước và giử trong  tủ lạnh, nhưng tốt nhất nên uống ấm.

● Dung dịch trích xuất ( theo thành phần 1:1, g/ml với éthanol 25 %) :

từ 0,5 ml đến 2 ml, 3 lần / ngày.

▪ Ngâm chồi non và rễ trong rượu để chống lại :

- trạng thái lo lắng anxiété,

- và chứng bệnh trầm cảm dépressions.

● Dung dịch trong acool teinture (1:5 éthanol 50 %) :

từ 0,5 ml đến 2 ml, 3 lần / ngày .

● Lá sấy khô :

▪ Ngâm trong nước đun sôi infusion.

Ngâm trong 10 phút từ 2 g đến 5 g lá đương quy khô trong 250 ml nước sôi.

Uống từ 1 đến 3 tách / ngày .

▪ Dung dịch trích xuất ( 1:1 éthanol 25 % ) :

từ 2 ml đến 5 ml, 3 lần / ngày .

● Teinture (1:5 éthanol 50 %) :

từ 2 ml đến 5 ml, 3 lần / ngày .

● Hạt khô :

▪ dùng 1 g đến 2 g, 1 đến 3 lần / ngày .

► Sử dụng bên ngoài :

● Tinh dầu rễ đương quy :

Dùng vài giọt dầu thiết yếu Angélique pha loãng trong vài giọt dầu thực vật, thêm vào bồn tắm, có hiệu quả để :

- làm dịu đau do bệnh thấp khớp rhumatismes,

- hay do kinh nguyệt hành règles.

Tinh dầu thiết yếu Đương quy Angelica archangelica cũng có thể được sử dụng :

- làm dầu để xoa bóp massage.

● Ngâm trong nước đun sôi Đương Quy Angelica archangelica ( sử dụng ngoài da ) :

10 g hạt đương quy hoặc 15 g rễ đương quy khô và nghiền nát, trong 1 litre nước sôi. Ngâm trong 15 phút và uống 1 tách nước Đương quy sau bữa ăn :

- làm dịu những rối loạn sự tiêu hóa troubles digestifs,

- và đầy hơi flatulences,

- bảo vệ cảm lạnh rhumes,

- và viêm phế quản bronchites.

● Thuốc dán cao cataplasme :

những lá tươi được nghiền nát và áp dụng đắp như một thuốc dán cao cataplasme để chữa trị :

- bệnh phổi maladies pulmonaires,

- và đau ngực poitrine .

Nguyễn thanh Vân